Kyykkä

Kyykkä

Istorijua

Kyykkä on vanha karjalaini kyläpeli, kummaista on pelattu eri puolilla Karjalua ta šen lähialovehilla. Pelin nimi kyykkä tulou Vienašta, Itä-Karjalašša še tunnettih nimellä guroi, kol’l’oi, tai kriukka, Pohjois-Karjalašša keili, Kannakšella linnapeli, Inkerissä poppi, Virošša kurnilöömine ta Venäjällä городки. 1800-luvun lopulla I. K. Inha valokuvasi kyykän peluajie Vienašša ta kirjutti jo katuomašša olijan pelin šiännöt, kumpani šäily vain šyrjäkylissä. Peli tunnettih kuitenki vielä 1900-luvun puolella monin paikoin ta muailmanšotien välisenä aikana Karjalan Šivissyššeura ta Karjalašeurojen keškušliitto eissettih šitä. Viime šotien jälkeh KŠŠ rupesi peluamah kyykkyä Helsinkin Šeurašuarešša 1951. Šivissyššeuran hallitukšešša Boris Karppela ta Košti Pamilo vaššattih toiminnašta ta pelin kehittämiseštä, hyö käytih kymmenillä paikkakunnilla šitä esittelemäššä. 1960-luvun alušta toimintua rupesi ohjuamah KŠŠ:n ta Karjalan Liiton yhtehini kyykkävaltuuškunta. Pelillä luajittih kirjalliset šiännöt, ta kilpailuja varten kehitettih joukkopelin rinnalla henkilökohtani pelimuoto. Vuotena 1984 peruššettih Karjalaini Kyykkäliitto (jälešti Šuomen Kyykkäliitto), kumpani nykyjäh vaštuau valtakunnallisešta kilpailutoiminnašta.

Pelin kulku

Perintehisešti kyykkä on joukkojen välini mittelö. Šiinä tarvitah pelikenttä, kumpasešša on kakši rajattuo pelinelijötä kymmenen metrin piäššä toisistah (I. K. Inhan kuvaukšešša väliksi mainittih viisi šyltä). Puušta valmissetut pelinappulat ili kyykät ašetellah rivih nelijöjen eturajoilla, aina kakši piällekkäh. Peli kulkou šiten, jotta kumpiki joukko yrittäy heittošauvoilla šuaha vaštakkaisen puolen kyykät uloš nelijöštä šen šivu- tai takarajojen yli. Još eturivillä ašetetut kyykät kuavutah nelijöh, ne pitäy vielä heittämällä šuaha šiirtymäh rajojen yli. Joukko, kumpani enšimmäisenä tyhjentäy pelinkentän, on voittaja. Nykyset kilpailušiännöt ollah toki yksityiskohtasemmat.

Karjalan Šivissyššeuran kyykkätoiminta

Karjalan Šivissyššeuran kyykkäkerho peluau kyykkyä Helsinkin Šeurasuarešša, minne kiinnoštunuot voijah tulla kuottelomah voimieh pelissä. Kyykkäkerho järještäy šopimukšešta yritykšillä ta yksityisillä erityisie tapahtumie. Eri karjalaisšeurojen keškinäisie meštaruuškilpailuja on Šeurašuarešša pietty vuuvvešta 1951 alkuan. Šeuran omua pelitoimintua on oraškuušta šajekuuh, kešäaikah – tavallah toisarkena ta serotana, muina aikoina – netälinloppuina.